Op 26 juli heeft het Werelderfgoedcomité van Unesco de Koloniën van Weldadigheid op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Nederland diende de nominatie in samen met Vlaanderen. Het gaat in Nederland om de drie koloniën Veenhuizen, Frederiksoord en Wilhelminaoord. En in Vlaanderen om de Wortel-Kolonie.
Vanaf 1818 stichtte de Maatschappij van Weldadigheid kolonies in onontgonnen gebieden in het toenmalige Nederlandse Koninkrijk. Ze werden ook wel pauperkolonies genoemd. Het doel was om de armen in de steden betere vooruitzichten te geven door ze werk op het platteland aan te bieden en zelfvoorzienend te maken. De Koloniën van Weldadigheid waren een sociaal experiment, dat door middel van structuur, dwang en tucht de samenleving wilde verbeteren.
Internationale erkenning
Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie: “Een zeer bijzonder moment, nu de Koloniën van Weldadigheid deze internationale erkenning krijgen. Door in de Koloniën werk, gezondheidszorg en onderwijs aan te bieden konden mensen zich onttrekken aan zeer armoedige omstandigheden. Het gedachtegoed dat eraan ten grondslag ligt is van grote invloed geweest op de ontwikkeling van het sociale stelsel in Nederland, maar ook daarbuiten. Het gaat om de visie mensen niet afhankelijk te maken van hulp en liefdadigheid, maar zelfredzaamheid te bevorderen. Die visie zien we ook terug in het Nederlands beleid op het gebied van internationale samenwerking.”
Boris van der Ham, voorzitter Stichting Werelderfgoed Nederland, “Hoe helpen we mensen in grote armoede verder? Dat was het idee in de 19de eeuw bij het opzetten van de Koloniën van Weldadigheid. Ongeveer één miljoen Belgen en Nederlanders stammen af van mensen die in de Koloniën van Weldadigheid hebben gewoond. Hoewel dit idealistisch opgezet plan destijds niet het gewenste resultaat had, is het een belangrijke plek in onze én de wereldgeschiedenis.”
Op de Werelderfgoedkaart is al het Werelderfgoed in de wereld overzichtelijk bij elkaar gebracht, met Nederlandse omschrijvingen en fotoseries. De kaart wordt de komende periode geactualiseerd met het Werelderfgoed dat deze weken wordt ingeschreven op de Werelderfgoedlijst.
Bron: www.unesco.nl
Tekst: Martijn van Eck
Foto: De Wortel-Kolonie in Vlaanderen © James van Leuven